Od początku lockdownu ochrona brytyjskiej gospodarki jest głównym priorytetem rządu, co zostało potwierdzone przez jego zaangażowane wydatki na ratowanie brytyjskich firm, w tym 330 miliardów funtów zaprezentowanych przez kanclerza Rishi Sunaka.
Jednak rząd będzie prawdopodobnie starał się odzyskać jak najwięcej pożyczonych i przyznanych pieniędzy poprzez opodatkowanie. Tak więc, aby uniknąć dużych kar, firmy muszą pozostać ponad prawem.
Wzrost znaczenia HMRC
Od momentu powstania HMRC w 2005 roku, powoli zdobywało ono coraz większe uprawnienia w celu zlikwidowania “luki podatkowej”. Odnosi się to do różnicy pomiędzy kwotą podatku, który powinien być zapłacony w Wielkiej Brytanii przez osoby fizyczne i firmy, a rzeczywistą kwotą zapłaconą. Rozbieżność ta jest znaczna. Tylko w roku finansowym 2018-19 luka została oszacowana na 31 miliardów funtów, zgodnie z raportem HMRC dotyczącym luki podatkowej.
Często na pierwsze strony gazet trafiają wielkie konglomeraty, które unikają płacenia podatków, jak na przykład Google, po tym jak poinformowano, że jego brytyjski oddział zapłacił zaledwie 6 milionów funtów do skarbu państwa w 2011 roku, mimo że obroty w Wielkiej Brytanii wyniosły 395 milionów funtów. Jednak to właśnie małe firmy stanowią największy problem, a luka podatkowa wynosi szacunkowo 13,4 miliarda funtów tylko w zeszłym roku. To sprawia, że są one głównym celem HMRC.
Najbardziej znaczący wzrost uprawnień HMRC nastąpił dekadę temu, kiedy to HMRC uruchomiło oprogramowanie o nazwie “Connect”, które wykorzystuje wiele źródeł danych do stworzenia obrazu stylu życia podatnika lub ksiąg rachunkowych organizacji, w celu określenia, czy płacą one wystarczający podatek, czy to przez błąd, unikanie lub uchylanie się od płacenia podatku. HMRC nie ujawnia wszystkich swoich źródeł danych, ale wiemy, że korzysta z takich rzeczy jak zeznania podatkowe, raporty Land Registry, karty kredytowe, rejestry DVLA, media społecznościowe i Google Street View. Instytucja ta ma nawet prawo nakazać dużym firmom, takim jak Amazon czy Airbnb, aby przekazały dane, które pomogłyby w wykryciu oszustów podatkowych.
Poprzez zbieranie tych danych, HMRC jest w stanie wypełnić luki w systemie podatkowym poprzez identyfikację obszarów, w których podatek nie jest obecnie płacony, a powinien być.
Teoria w praktyce
Na papierze, teoretyczna władza i wpływy, jakie posiada HMRC, wydają się zastraszające. Ale jak teoria przekłada się na praktykę? Szacuje się, że od czasu uruchomienia Connect dziesięć lat temu, co kosztowało rząd 100 milionów funtów, instytucja odzyskała 3 miliardy funtów utraconych wpływów podatkowych, a więc jej działalność zwróciła się 30-krotnie. Jednak nadal stanowi to tylko 10 procent luki podatkowej w ciągu jednego roku.
Mimo, że luka podatkowa nadal istnieje, Connect zdołał zlikwidować kilka głośnych schematów uchylania się od płacenia podatków. Dotyczy to między innymi unikania płacenia podatków przez Robert Fraser Group. Schemat ten, zaadoptowany przez poszukiwacza przygód Beara Gryllsa i wielu innych, opierał się na poszukiwaniu skarbów morskich i pozwalał uczestnikom na odzyskanie strat z inwestycji w firmy zajmujące się ratowaniem wraków statków. Zebrał on około 110 milionów funtów, ale został zakwestionowany przez HMRC w 2011 roku.
Każdy, kto myśli o ukryciu swoich pieniędzy za granicą, powinien zastanowić się dwa razy. HMRC rozpoczął bliższą współpracę z międzynarodowymi partnerami w celu zwiększenia globalnej przejrzystości podatkowej, ale ważne jest, aby zrozumieć różnicę pomiędzy unikaniem opodatkowania a uchylaniem się od płacenia podatków.
Unikanie jest wtedy, gdy prawo jest interpretowane w sposób, który nie był pierwotnie przewidziany, co jest wprawdzie niemile widziane, ale nie jest nielegalne. W przeciwieństwie do tego, unikanie opodatkowania jest oszustwem i wiąże się z wysokimi karami, w tym karą więzienia. Dekadę temu dość łatwo było przechowywać pieniądze na odległych wyspach i mieć pewność, że HMRC nigdy ich nie znajdzie. Tak już nie jest, a międzynarodowe organy podatkowe coraz częściej współpracują w ramach globalnej walki z uchylaniem się od płacenia podatków.
Jeśli chodzi o małe i średnie przedsiębiorstwa, luka podatkowa wynika głównie z niedokładnego raportowania. Jednak uchylanie się od płacenia podatków nadal stanowi problem. Mogą to być pozornie niewinne rzeczy, takie jak przyjmowanie gotówki do ręki i niezgłaszanie dochodu, ale ważne jest, aby pamiętać, że jest to nadal oszustwo.
MŚP powinny być również świadome audytów PAYE. HMRC poświęca im wiele uwagi, a biorąc pod uwagę ostatnie doniesienia sugerujące, że sześć milionów zwolnionych pracowników zostało poproszonych przez pracodawcę o złamanie zasad w celu kontynuowania pracy, stanie się to krytycznym obszarem dochodzenia, ponieważ HMRC będzie dążyć do ukarania przestępców. Jeśli firma zostanie wybrana do audytu, fiskus będzie przyglądał się następującym obszarom:
- Używane są prawidłowe kody pracowników
- arkusze robocze odliczeń PAYE
- Płatności gotówkowe
- Świadczenia pracownicze (w tym wydatki)
- Zgodność z przepisami NIC
- Wizyty kontrolne często kończą się wykryciem niezgodności, za które HMRC oblicza utracone wpływy z podatku i NI za poprzednie sześć lat.
Zapobieganie dochodzeniom
Najprostszym sposobem na uniknięcie dochodzenia podatkowego jest prowadzenie dokładnej i aktualnej dokumentacji. Rzeczywiście, pewien procent corocznych dochodzeń podatkowych jest przypadkowy, ale większość z nich jest spowodowana nieścisłościami w raportowaniu. Chociaż błędy te mogą być niewinne, to jeśli nie ma ich w ogóle, nie mogą być sygnałem.
Najlepiej jest również unikać agresywnych schematów oszczędzania podatku. Ryzyko nigdy nie jest warte nagrody, ponieważ dochodzenia są kosztowne, a ich zakończenie może zająć lata. Ponadto, każdy dobry księgowy będzie w stanie doradzić Ci w sprawie ulg podatkowych, z których Ty lub Twoja firma możecie skorzystać. Jeśli chcesz mieć dodatkowy spokój, zabezpieczenie na wypadek dochodzenia podatkowego jest dostępne poprzez fee protection, które za niewielką sumę pokrywa koszty honorarium księgowego, jeśli okaże się, że jesteś przedmiotem dochodzenia HMRC.
